Κατά πόσο µπορούµε να µιλάµε µε ευθύτητα και ειλικρίνεια; Πόσο δικαίωµα έχουµε να λέµε την αλήθεια, ακόµη κι αν αυτή φέρνει τους άλλους σε δύσκολη θέση ή τους ανατρέπει τα σχέδια της ζωής τους;
∆εν είναι λίγες οι φορές που έχουµε έρθει στη δύσκολη θέση να µην ξέρουµε αν πρέπει να µιλήσουµε για να διορθώσουµε ή να επέµβουµε σε µια κατάσταση. Κάποιες φορές ο δισταγµός µας βασίζεται στο γεγονός πως δεν µπορούµε να διακρίνουµε αν αυτό που γνωρίζουµε µας αφορά να το κοινοποιήσουµε, άλλες φορές φοβόµαστε πως το άτοµο που θα του διατυπώσουµε µια αλήθεια θα παρεξηγηθεί, θα σοκαριστεί ή ακόµη και θα µας αντιπαθήσει. Η ευθύτητα θεωρητικά µπορεί να είναι χάρισµα, σε µια εποχή µάλιστα που η ειλικρίνεια αποτελεί είδος υπό εξαφάνιση. Σύµφωνα όµως µε τους ειδικούς, όπως όλα έτσι και η αλήθεια θέλει τον τρόπο της αλλά και τη στιγµή της και η προσέγγισή της πρέπει να γίνει πάντα µε διακριτικό τρόπο για να µην αποφέρει χειρότερο κακό από αυτό που σκοπεύει να διορθώσει.
«Πάλι δανεικά;»
Αν ένας στενός σου φίλος συνηθίζει να σου ζητάει συχνά χρήµατα και αρχίζεις να δυσφορείς, θα πρέπει να λύσεις το πρόβληµα πριν αυτό χαλάσει και τη φιλία που σας δένει. Ο καταλληλότερος δρόµος όµως δεν είναι η άµεση διαµαρτυρία. Θα πρέπει να υποδείξεις στον φίλο σου µε ενδιαφέρον πως πρέπει να µάθει να τηρεί έναν προϋπολογισµό για να µην εξαρτάται συνέχεια από τους άλλους. Μπορείς µε φράσεις όπως «ευτυχώς που και αυτή τη φορά µπορώ να σε βοηθήσω, τι θα γίνει όµως αν κάποια στιγµή δεν είµαι σε θέση να σε διευκολύνω;» να υπογραµµίζεις στον φίλο σου το πρόβληµά του, παροτρύνοντάς τον να ζητήσει τη βοήθεια κάποιου ειδικού, ώστε να βρει τον τρόπο να µην ξεµένει τόσο συχνά. Καλό θα είναι να αποφύγεις φράσεις όπως «είναι η τελευταία φορά που σου δανείζω χρήµατα» γιατί τότε έχεις φτάσει στο σηµείο να απορρίπτεις τη σχέση σου.
«Ο άντρας σου σε απατά»
Ο κόσµος είναι µικρός και δεν είναι λίγες οι φορές που ο ενδιαφερόµενος µαθαίνει τελευταίος αυτό που τον αφορά, πόσο µάλλον αν αυτό είναι η απιστία. Να το πεις λοιπόν στη φίλη σου ότι είδες τον σύντροφό της να την απατά; Η απάντηση θα εξαρτηθεί από τη σχέση που έχει η φίλη σου µε τον σύντροφό της και από το πόσο έτοιµη είναι να ακούσει κάτι τόσο σοβαρό που την αφορά άµεσα και που αν το µάθει θα πρέπει να αντιδράσει ή και θα αναµένεται από εσένα να αντιδράσει, κι αυτό σε κάθε περίπτωση αποτελεί δέσµευση. Αν λοιπόν η φίλη σου είναι τρελά ερωτευµένη και δεν βλέπει ή δεν θέλει να δει την απιστία του συντρόφου της, δεν είσαι σίγουρα εσύ αυτή που θα την επαναφέρεις στην πραγµατικότητα. Αν πάλι έχει ήδη προβλήµατα στη σχέση της και αµφιταλαντεύεται γι’ αυτήν, τότε ίσως να της αποκαλύψεις τις ανησυχίες σου.
«Είδα τον γιο σου…»
Αν ανακαλύψουµε το παιδί ενός φίλου µας να προβαίνει σε παραβατική συµπεριφορά ή να βγαίνει µε παρέες που δεν φηµίζονται για την καλή τους συµπεριφορά, τότε θα πρέπει να µην αµφιταλαντευτούµε και αµέσως να ενηµερώσουµε τους γονείς του. ∆εν είναι βέβαιο ότι γι’ αυτή µας την αποκάλυψη θα γίνουµε αποδέκτες ευχαριστιών. Είναι πολύ πιθανόν οι γονείς, όσο φίλοι κι αν είναι, να θέλουν αρχικά να υπερασπιστούν το παιδί τους, ως αντανακλαστική αντίδραση. Είναι βέβαιο όµως πως αν αυτό που διαπιστώσαµε είναι αληθές, τότε θα διερευνηθεί περαιτέρω από τον γονιό και θα τον βοηθήσει ίσως να σταθεί πιο κοντά στο παιδί του. Αυτό άλλωστε θα θέλατε κι εσείς από τους άλλους.
«Μυρίζεις…»
Είναι δυσάρεστο να µοιράζεσαι τον ίδιο χώρο µε έναν συνάδελφο που µυρίζει ο ιδρώτας του, τα πόδια του, τα ρούχα του και που, όσο κι αν θέλεις να ξεχάσεις αυτό του το ελάττωµα, είναι τελικά αδύνατον. Θα πρέπει να του το πεις. Όχι όµως αµέσως αλλά «έξυπνα». Θα πρέπει να αναφερθείς σε κάποιο αποσµητικό που χρησιµοποίησες και είχε εξαιρετικά αποτελέσµατα ή ίσως να πεις ότι αντιµετώπιζες πρόβληµα µε τη µυρωδιά των ποδιών σου αλλά βρήκες τη λύση στο τάδε προϊόν κ.ο.κ. Με τον τρόπο αυτό κάνεις τον εαυτό σου µέρος του δικού του προβλήµατος, µόνο που στην περίπτωσή σου βρήκες τη λύση. Οδήγησέ τον λοιπόν να την βρει κι εκείνος.
Αυτό που σίγουρα πρέπει να κάνουµε σε περιπτώσεις όπως η άσχηµη µυρωδιά ή ακόµη και το ξεκούµπωτο παντελόνι, που έχει συµβεί σίγουρα στους περισσότερους από εµάς, είναι να είµαστε διακριτικοί ώστε o άλλος να νιώσει όσο το δυνατόν λιγότερη ντροπή.
Tης Κατερίνας Παπαγεωργίου
Με τη συνεργασία της Χρυσούλας Μαυράκη, ψυχολόγου
